Śmierć współmałżonka, rozwód, doznanie urazu lub choroby, utrata pracy czy przejście na emeryturę to tylko niektóre z trudnych sytuacji, które mogą być stresogenne. Z drugiej strony źródłem stresu mogą być również radosne wydarzenia, takie jak ślub, narodzenie dziecka czy awans w pracy. Dzieje się tak dlatego, bo w odpowiedzi na każdą nową sytuację organizm mobilizuje się, by sprostać wyzwaniu.

Mózg wysyła hormony stresu do serca, wątroby i innych narządów wewnętrznych, a cały organizm zaczyna wtedy pracować na zwiększonych obrotach (reagując np. wzrostem ciśnienia krwi). Niestety w konsekwencji pojawia się przemęczenie, spadek odporności i pogorszenie ogólnego funkcjonowania. A to oznacza większe ryzyko wystąpienia różnych schorzeń, np. nawracających infekcji, choroby wrzodowej żołądka czy nawet miażdżycy naczyń.

Hans Selye, twórca pojęcia stresu, powiedział: "Jak długo będziemy żyć, tak długo nie uda nam się uniknąć stresów. Możemy jednak nauczyć się, jak minimalizować ich szkodliwe skutki".
Sposoby na radzenie sobie ze stresem są różne. To, czy i jak człowiek sobie z nim poradzi, zależy od jego indywidualnych zasobów i preferencji. Przede wszystkim ważne jest nastawienie - pozytywne, ale nie pozbawione realistycznego oglądu. Warto w codziennych wydarzeniach szukać dobrych stron i pamiętać o swoich sukcesach nawet, jeśli były małe. To pozwala czerpać siłę do podejmowania kolejnych wyzwań.

Na skuteczne radzenie sobie ze stresem pozwala właściwe jego zrozumienie, czyli tego, co jest stresorem, jaka jest na niego reakcja, co można zmienić i jak to zrobić. Np. napięcie przed pierwszą randką może być spowodowane różnymi czynnikami. Jeśli uda się je rozpoznać jako związane np. z myślą "nie mam co na siebie włożyć!", to wtedy możliwa jest adekwatna reakcja (np. zakupy) zamiast przeglądania najmodniejszych kreacji ostatniego sezonu w ilustrowanym magazynie. Czy w sytuacji stresu przed egzaminem zamiast zająć się porządkami w szafie, skuteczniej będzie sięgnąć po podręczniki, jeśli przyczyną stresu jest dokonana ocena "nie umiem nawet 50% materiału". Właściwe rozpoznanie stresora oraz interpretacja sytuacji w odniesieniu do swoich mocnych i słabych stron staje się pierwszym krokiem do poradzenia sobie ze stresem.

Są jeszcze inne metody, które u większości osób okazują się pomocne. Wśród nich warto wymienić:

• dbanie o równowagę między wysiłkiem a odpoczynkiem. Nikt nie jest w stanie bez przerwy efektywnie pracować na wysokich obrotach. Szczególnie dobroczynny wpływ na organizm ma aktywny wypoczynek ze względu na uwalniające się wówczas endorfiny, czyli hormony szczęścia. Niezależnie od tego, czy to będzie szybki bieg, joga czy spacer z psem, pomoże nabrać dystansu do sprawy i poprawi ogólną kondycję. Ważne jednak, by robić to z własnej woli i z przyjemnością. Z tego powodu również tak cenne jest posiadanie hobby.
• kontakt z bliskimi osobami (rodzina, przyjaciele). Możliwość wypowiedzenia niepokojących przewidywań i podzielenia się emocjami zwykle przynosi ulgę, a ponadto niejednokrotnie pozwala spojrzeć na problem z innej perspektywy i ułatwia znalezienie rozwiązania.
• dbanie o odpowiednią ilość snu i właściwą dietę. Gdy człowiek jest niewyspany i zmęczony, więcej sytuacji odbiera jako stresujące. Dodatkowo warto zadbać, aby spożywane produkty uzupełniały zapotrzebowanie organizmu na magnez. Ten pierwiastek wpływa na prawidłową pracę układu nerwowego. Magnez zawierają np. fasolka szparagowa, jajka, ziemniaki, orzechy włoskie i oczywiście czekolada (im bardziej gorzka, tym więcej tego pierwiastka).
• relaksacja. Polega ona na wprowadzeniu ciała w stan głębokiego odprężenia, w którym mózg pracuje w częstotliwości alfa (tak jak zaraz przed snem, po przebudzeniu lub przy wysokim skupieniu). Stan ten sprzyja wypoczynkowi całego organizmu, a możliwy do osiągnięcia jest dzięki odpowiednim wizualizacjom i afirmacjom. Najważniejszą zaletą technik relaksacyjnych jest znaczne obniżenie poziomu kortyzolu (hormonu stresu) w organizmie i to nie tylko na krótki czas po ćwiczeniu. Regularne uprawianie tych ćwiczeń uodpornia na stres.

Podsumowując można stwierdzić, że sposobów radzenia sobie ze stresem jest tyle ilu ludzi. Konkretne metody stosowane do konkretnych sytuacji stresowych zależą od tego, co jest przyczyną stresu. Ogólnie można określić dwa obszary w radzeniu sobie ze stresem: profilaktyka (to kształtowanie własnej odporności na przyszły stres poprzez doświadczenie i wiedzę) oraz poszukiwanie rozwiązań (to działania zaradcze względem zaistniałej sytuacji, np. poszukiwanie sposobu poradzenia sobie czy wsparcia ze strony innych). Warto pamiętać, aby rozwijać się w obu tych obszarach.