Zbliża się zima, a więc ciężki czas dla naszych ptasich przyjaciół w ogrodzie. Wielu z nas systematycznie dokarmia ptaki zimą, a one chętnie trzymają się blisko swojej stołówki również wiosną i latem, przy okazji zwalczając szkodniki roślin. Już teraz można zaopatrzyć się w ziarno, gotowe mieszanki ziarna z tłuszczem w kulach, kręgach czy dzwoneczkach. Pamiętajmy jednak, aby nie dokarmiać ptaków zbyt wcześnie.

Wygodne zwierzaki szybko się przyzwyczają i zamiast same szukać pokarmu (którego jest pod dostatkiem w ogrodach, na polach i w lasach jeszcze jesienią), czekają pod naszymi oknami na gotowe. Pewnie, że fajnie jest obserwować i oswajać ptaki, ale dokarmiając je zbyt wcześnie robimy im dużą krzywdę. Pozbawiamy ich bowiem wrodzonego instynktu, który pozwala przetrwać. Nie wiadomo, czy zawsze będziemy w stanie zapewnić naszym ptakom pożywienie, a one nie będą już szukać go gdzie indziej i zginą. Zamiast sypać już we wrześniu gotowe mieszanki dla ptaków dziko żyjących bądź wieszać słoninę, pomyślmy o posadzeniu w naszych ogrodach biocenotycznych roślin, które nie tylko dają ptakom schronienie - są również naturalnym źródłem pożywienia dla nich. Dopiero w okresie prawdziwej zimy i podczas silnych opadów śniegu, gdy dostęp do pożywienia w naturalnym środowisku jest utrudniony, powinniśmy zacząć pomagać.

Jest wiele gatunków drzew i krzewów, które posiadają cechy atrakcyjne dla zwierząt - głównie owoce zjadane przez ptaki oraz silnie krzewiące się, nawet kolczaste pędy dające im schronienie przed drapieżnikami i miejsce do gniazdowania. Rośliny, których owoce są chętnie zjadane przez ptaki to między innymi cis pospolity, morwa biała, śliwa wiśniowa w różnych odmianach, śliwa tarnina, czeremcha zwyczajna i wirginijska, jarząb pospolity, jarząb szwedzki, amelanchier Lamarck`a, dereń jadalny, oliwniki wąskolistny i srebrzysty, rokitnik zwyczajny, ligustr zwyczajny, borówka brusznica, berberysy, ogniki, róże - przede wszystkim róża pomarszczona oraz rośliny sadownicze, takie jak aronia i aktinidia czyli kiwi. Rośliny wykorzystywane do gniazdowania to wszystkie duże drzewa iglaste, wiele drzew liściastych i krzewy, takie jak derenie, berberysy, ostrokrzew, ligustr, śliwa tarnina, trzmielina oskrzydlona, róża pomarszczona, oliwniki, rokitniki, pnącza - np. dławisz, powojniki, bluszcz pospolity, wiciokrzewy i winobluszcze.

Oprócz roślin atrakcyjnych dla ptaków warto także pomyśleć o pachnących roślinach miododajnych pożytecznych dla pszczół i wabiących motyle. Rośliny miododajne to klony, kasztanowce, lipy, robinie czyli popularne akacje, jarząb pospolity, jarząb szwedzki, głogi, jabłonie, różne śliwy, sumaki, berberysy, budleje, bukszpany, irgi, pigwowce, róże, winorośl pachnąca, jeżówki, macierzanka, jabłonie owocowe, grusze i porzeczki. Rośliny wabiące motyle to przede wszystkim budleje, znane również jako motyle krzewy, suchodrzew Maack`a, suchodrzew tatarski "Arnold Red", wszystkie lilaki, większość wiciokrzewów, róża pomarszczona, wiele bylin tj. astry, jeżówki, płomyki, liatra, szałwia omszona i macierzanka.

Spośród wszystkich wymienionych tu roślin na szczególną uwagę zasługują gatunki, które doskonale spełniają wszystkie ptasie i owadzie wymogi. Pierwsze miejsce w rankingu roślin ogrodowych przyjaznych zwierzętom zdobywa róża pomarszczona, następnie ligustr zwyczajny, amelanchier Lamarck`a, śliwa tarnina i dereń jadalny. Te pożyteczne również dla nas wspaniałe krzewy posiadają niemal wszystkie potrzebne cechy, by poprawiać równowagę w naszych ogrodowych miniekosystemach.