Do jednego z ciekawszych zdarzeń z punktu widzenia zasad demokracji doszło pod koniec ostatniej sesji Rady Miasta i Gminy Radzymin. Sprawa dotyczyła pieniędzy przeznaczonych dla organizacji pozarządowych. Gwoli przypomnienia - skutkiem zdarzeń z początku roku była nie tylko zmiana sił politycznych w Radzie, ale także nieuchwalenie najważniejszej gminnej ustawy dotyczącej budżetu. Budżet został uchwalony "odgórnie" i narzucony gminie przez Regionalna Izbę Obrachunkową. Ta przy jego konstrukcji dokładnie przyjrzawszy się zadłużeniu Radzymina obcięła w sposób zasadniczy środki przeznaczone na organizacje pozarządowe. Zasadniczy, bo z 300 tysięcy złotych w roku 2011 do 0 (!) w 2012.

Rada Miejska w tym roku mogła dokonywać jedynie niewielkich poprawek, z których część została wymuszona przez rzeczywiste potrzeby, a część należy do dokonanych na skutek przesłanek budzących wątpliwości. Takie przesunięcia funduszy budzą emocje, czyli mamy sytuację spotykaną zawsze, gdy mowa o środkach publicznych, które należą się wszystkim i nikomu jednocześnie (!). W poprzednim numerze przedstawiliśmy dokument dotyczący wspierania i upowszechniania kultury fizycznej i sportu w gminie Radzymin z dnia 13.08.2012 r. (dokument PDF...) podpisany przez burmistrza Radzymina, w którym w tabelach podane są kwoty przeznaczone na rozwój sportu, będące skutkiem właśnie takich "przeszufladkowań".

Niezależnie jednak od tego, kto stracił, a kto zyskał, radzymińskie kluby sportowe, organizacje użyteczności publicznej i społecznej oraz te hobbystyczne w 2012 roku egzystowały w większości na krawędzi finansowego istnienia. Z faktu tego doskonale zdają sobie też sprawę radzymińscy radni. Ponadto brak funduszu sołeckiego sparaliżował działania sołtysów w sołectwach.

W budżecie na rok 2013 zaplanowana przez UMiG kwota na wspieranie działalności wspomnianych organizacji według projektu wynosiła 100 tysięcy złotych. Rada Miejska miała tę kwotę zaaprobować, co jest wymogiem odpowiednich przepisów. W dyskusji nieoczekiwanie pojawił się wniosek o podwyższenie wsparcia do 150 tysięcy złotych. Reakcja zarówno skarbnika gminy, jak i burmistrza była zdecydowana. Jednym głosem wypowiedziane zostało stanowisko urzędu, że na taką ekstrawagancję Radzymina nie stać. Przypomnijmy, że liczba wszystkich radnych, czyli głosów wynosi 21. Nastąpiło głosowanie, w którym stosunkiem głosów 6 "za", 0 "przeciw" i reszta "wstrzymująca się" podwyższona kwota przeznaczona na organizacje pozarządowe jednak przeszła... zdecydowaną mniejszością głosów!

Po raz pierwszy w ten oto sposób mieliśmy okazję zaobserwować razem z Kurierem w Radzyminie tzw. pasywną zgodę w demokracji. Takie głosowania mają zawsze u podstaw wiele oblicz, co zostało już zauważone w rozprawach Klejstenesa (500 lat p.n.e.) dotyczących demokracji greckiej. A dokładniej tej wywodzącej się z Aten, w którym to właśnie mieście narodziła się tak zwana "demokracja idealna" (sic!).
Ciekawostką jest fakt, że to właśnie Klejstenes już w starożytności wprowadził podział na okręgi wyborcze, z których każdy zajmował taki sam pod względem powierzchni obszar, a mieszkańcy każdego z nich mieli za zadanie utworzyć jeden oddział hoplitów (zbrojnych pieszych). Z każdego okręgu, do którego przynależeli członkowie wszystkich grup społecznych (!), wybierano jednakową liczbę przedstawicieli do rady, której podstawowym zadaniem było wykonywanie uchwał zgromadzenia. System ten zagwarantował Ateńczykom równe prawa polityczne, niezależne od ich stanu majątkowego czy pochodzenia. Oczywiście prawie... , bo jak wiemy z historii, konstytucja Klejstenesa nie spełniała wszystkich wymogów demokracji doskonałej z powodu zachowania znaczących wpływów przez członków Aeropagu, do którego należeć mogli jedynie przedstawiciele ateńskiej oligarchii. Ubożsi obywatele nie mogli piastować niektórych urzędów i także nie uczestniczyli aktywnie w życiu politycznym - ponieważ większość czasu musieli poświęcać na pracę. Analogia i ironia tego, że nic się nie zmieniło od 3000 lat wzbudzić może uśmiech chyba każdego.

... owych 150 tysięcy polskich złotych w Radzyminie? Na wstępie zaznaczyć należy, że nazwiska nie zostaną podane. Nie czas jeszcze na kampanię wyborczą, chociaż na ostatniej sesji można było zauważyć już jej pierwsze symptomy w wypowiedziach radnych. Wzywamy do wstrzemięźliwości! Możemy jednak uznać zachowania wyborcze za oblicze z numerem "0" - ze względu na brak możliwosci jego potwierdzenia.

Po pierwsze i "na pierwszy rzut oka" radni zachowali się w tym przypadku jak prawdziwi przedstawiciele społeczeństwa, a nie tryby realnego polskiego mechanizmu urzędowo-samorządowego. Stanęli przeciwko urzędowi dla naszego dobra i niech urzędnicy martwią się, co zrobić z fantem brakujących pieniędzy. Z pewnością część z nich podejmując taką drogę głosowania kierowała się przesłankami natury prospołecznej, co potwierdza nieoficjalna wypowiedź jednej z radnych: "Dorośli sobie poradzą, ale o pieniądze na dzieci to będę zawsze walczyła".
Drugie oblicze - część wstrzymująca się przyjęła postawę wyrażenia zgody, ale bez pełnej odpowiedzialności za swoją decyzję, co również dało się słyszeć w wyrażanych głośno opiniach, że przecież wszystko można będzie jeszcze zmienić w roku budżetowym (!). Bardzo niezręczne sformułowanie podważające wagę własnych decyzji i głosowań w momencie ich podejmowania!
Trzecie oblicze, niestety, jest bolesne! Na sali obrad wprost padło stwierdzenie, że jeden z radnych już od 5 miesięcy nie dostał wynagrodzenia za "zajmowanie się młodzieżą" właśnie z powodu braku funduszy przeznaczonych na kluby sportowe! A przecież inny radny jest kierownikiem klubu sportowego, a jeszcze inny prezesem drugiego...

Na moment może zaświeci słońce, gdy zacytujemy wypowiedź kolejnego radnego, który jest prezesem radzymińskiego oddziału największego towarzystwa hobbystycznego w Polsce. "Ja sobie jakoś poradziłem bez wsparcia. Zostało mi nawet tysiąc złotych."

Analizując historię wiemy już, że przedstawiony przypadek pasywnej zgody nie jest precedensem.
Rozpatrując wypowiedzi i zawodowe zaangażowanie niektórych radnych "pasywna zgoda dla dobra mieszkańców" nie brzmi szczerze. Osobnym przypadkiem są radni, którzy poparli wzrost wydatków (nawet pasywnie) nie będąc zaangażowani zawodowo w życie społeczne Radzymina inaczej niż poprzez funkcję radnego. Zmuszenie radzymińskiego UMiGu do szukania dodatkowych środków jest przejawem bardzo prospołecznym, chociaż trudnym do akceptacji z ekonomicznego punktu widzenia.
Pasywna zgoda ma wiele oblicz. Stwierdził to już Klejstenes 3000 lat temu.