z cyklu • PSYCHOMACHIA WYSTARCZAJĄCO DOBRA MATKA - KTO TO TAKI? (NR 23) 24.06.2013Marta Sokołowska / Gabinet Psychoterapii Macierzyństwo jest jednym z doświadczeń w życiu kobiety. Nie jest ono łatwym ani oczywistym. Nie wynika z niego a priori bezwarunkowa miłość i oddanie dziecku. Niektóre matki odkrywają w macierzyństwie sens swojego istnienia, inne radość, poczucie wspólnoty z mężem, jeszcze inne traktują je jako swój obowiązek, który chcą wypełniać należycie. Są i takie, dla których jest to wyczerpujące doświadczenie albo nawet trud nie do przyjęcia. Zazwyczaj jednak kobiety w tym zakresie oczekują od siebie bardzo dużo. W rzeczywistości dziecku do prawidłowego rozwoju nie jest potrzebna najlepsza, ale "wystarczająco dobra matka". Pojęcie to zostało stworzone przez Donalda Winnicotta, psychoanalityka, który przez lata pracował z dziećmi i ich rodzicami. Według jego definicji - "wystarczająco dobra matka" to taka, która na każdym etapie rozwoju dziecka umie dostrzec jego potrzeby i adekwatnie na nie odpowiedzieć. Szanuje ona dziecko jako osobę i przyznaje mu prawo do współdecydowania o sobie w odpowiednim zakresie. Jednocześnie wyznacza dziecku pewne granice, bo ono tego właśnie potrzebuje, by rosnąć i budować swoją osobowość. Tylko tyle i aż tyle. Nie istnieją rodzice doskonali. Wystarczy, jeśli będą wystarczająco dobrzy, aby dzieci wyrosły na szczęśliwych ludzi. W związku z tym nie istnieje też wyczerpujący opis kompetencji idelanej matki.
To, co może dać najważniejszego opiekun, to stałość, przewidywalność, zorientowanie na dziecko i modelowanie w zakresie radzenia sobie w różnych sytuacjach. Należy pamiętać o tym, że pojęcie wystarczająco dobrej matki odnosi się do tego, iż rodzic reaguje na potrzeby dziecka wystarczająco często. Jeśli czasami dziecko musi zaczekać, aż opiekun do niego podejdzie albo zdarzy się, że źle odczyta jego potrzeby, nie oznacza to, że zaburzy się jego rozwój. Chodzi tutaj raczej o to, że opiekun częściej reaguje niż nie reaguje. To naturalne, że czasami rodzic bywa zmęczony, czuje się gorzej i trudniej wtedy jest się dostroić do dziecka. Jeśli jednak zdecydowanie częściej adekwatnie reaguje na potrzeby dziecka, jego rozwój będzie przebiegał harmonijnie. Warto pamiętać o tych prawidłowościach i o tym, że pomiędzy matką a dzieckiem tworzy się specyficzna więź, dzięki której dziecko bezpiecznie wchodzi w świat. Matki zazwyczaj dostrajają się do swoich dzieci i adekwatnie na nie reagują. Jeśli tak się nie dzieje, może to wynikać z ich własnych złych doświadczeń z okresu wczesnego dzieciństwa. Czasami są to doświadczenia niedostępne i dopiero kontakt z dzieckiem budzi trudne, wyparte głęboko emocje. Warto takiej osobie udzielić wsparcia, a czasami zaproponować jej wizytę u specjalisty w celu poukładania swoich spraw. |